Stoffen in de Noordzee en de Nederlandse Kustzone in 2003: Ftalaten, vlamvertragers, organotin- en geperfluoreerde verbindingen en effectgerichte metingen

Stoffen in de Noordzee en de Nederlandse Kustzone in 2003: Ftalaten, vlamvertragers, organotin- en geperfluoreerde verbindingen en effectgerichte metingen

Åkerman, J.
Klamer, H.
Schipper, C.A.
Bakker, J.
Bellert, B.
Pijnenburg, A.M.C.M.

2004-12-01

Om de toestand van watersystemen te kunnen beschrijven en zo nodig maatregelen te kunnen nemen, is inzicht nodig in concentraties van prioritaire stoffen. Op de prioritaire stoffenlijst van de OSPAR en de Europese Kaderrichtlijn Water staan echter stoffen waarvan niet of slechts ten dele bekend is of ze een mogelijk probleem vormen in de Nederlandse mariene wateren. Deze onzekerheid was de voornaamste aanleiding voor de in dit rapport beschreven survey. Het hoofddoel van de survey was een beeld te krijgen van: - de concentraties van stoffen; - de respons van een aantal effectgerichte metingen met bioassays; in sediment en zwevend stof monsters uit mariene en estuariene watersystemen. De subdoelen van de survey waren: • Een verkenning naar de aanwezigheid van ftalaten, gebromeerde vlamvertragers, organotinverbindingen en geperfluoreerde verbindingen in de Noordzee, Waddenzee en Eems-Dollard, en deze in kaart te brengen volgens de begrenzingen van de deelstroomgebieden uit de Kaderrichtlijn Water; • Toetsing van stoffen aan nationale en Europese normen. • Een risico-evaluatie van potentiële (onbekende) probleemstoffen aan de hand van biologische effectmetingen met monsters uit mariene en estuariene watersystemen; waarbij in een later stadium stofidentificaties kunnen worden uitgevoerd; • Het vaststellen van de invloed van stoffen vanuit kustrivieren (via de Noordzee) op het Waddengebied; • Het lokaliseren van mogelijke vervuilingsgradiënten vanuit havens (Delfzijl, Harlingen, Rijnmond en Antwerpen); Geconcludeerd kan worden dat met deze survey een goed beeld gekregen is van de aanwezigheid van ftalaten, gebromeerde vlamvertragers en organotinverbindingen in sediment en zwevend stof in de Nederlandse mariene en estuariene wateren. Verder is een eerste stap genomen om het voorkomen van geperfluoreerde verbindingen te beschrijven. De respons van de sediment- en zwevend stofmonsters in een aantal effectgerichte toetsen met bioassays tonen met name dioxine-achtige toxiciteit en oestrogene activiteit aan. De overige bioassays die toetsen op acute toxiciteit en genotoxiciteit vertonen, met uitzondering van één locatie, geen toxische respons. Voor exacte conclusies per stof wordt er verwezen naar tabellen in het rapport.

watervervuiling
bodemvervuiling
toxiciteit
prioritaire stoffen
bioassay
toetsen

LBP00
LBR00
KBR00

http://resolver.tudelft.nl/uuid:bb78c080-6cdb-46df-9dfc-22dfc13cd102

Rijkswaterstaat, RIKZ

Rapportnr.: 2004.040

Hydraulic Engineering Reports

report

(c) Rijkswaterstaat