Dit is het eindrapport van Fase 1 van het project ‘Wetlands in het IJsselmeer’, waarin een integrale langetermijnvisie is ontworpen voor herinrichting van het IJsselmeergebied. Daartoe is, in samenspraak met deskundigen, overheidsinstanties, NGO's en andere belanghebbenden, een diepgaande analyse uitgevoerd van bestaande en toekomstige problemen en hun mogelijke oplossingsrichtingen. Daarnaast is onderzocht of herinrichting haalbaar is binnen de vigerende wettelijke kaders. De werkwijze die in het project is gekozen gaat uit van een omkering van de traditionele planologische volgorde: ‘groen en blauw vóór rood en grijs’. ‘Groen’ staat voor natuur en landschap, ‘blauw’ voor waterhuishouding, ‘rood’ voor bebouwing en ‘grijs’ voor infrastructuur. De voornaamste reden voor deze volgorde is dat – in de visie van de opstellers van dit rapport – collectieve, veelal ongeprijsde goederen voorrang verdienen in de ruimtelijke inrichting, omdat ze anders het onderspit dreigen te delven in het spel der vrije marktkrachten. En dit terwijl ze wel degelijk een grote maatschappelijke waarde vertegenwoordigen. Het belang van deze werkwijze wordt onderstreept door de volgende ontwikkelingen: • Het ‘groene’ thema wordt steeds meer bestreken door strenge regelgeving. Ten eerste de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn, in Nederland uitgevoerd door de recente renovatie van de Natuurbeschermingswet. Hierdoor is het behoud van natuurwaarden in IJsselmeer, Markermeer en IJmeer een gegeven geworden. Ten tweede wordt momenteel de Kaderrichtlijn Water ingevoerd, die uitgaat van een grote mate van natuurlijkheid van oppervlaktewateren. • In het ‘blauwe’ thema wordt de klimaatverandering een grote factor van betekenis. Dit gaat ingrijpende gevolgen hebben voor de manier waarop het IJsselmeergebied beschermd moet worden tegen overstromingen en voor het zoetwaterbeheer, waarin het IJsselmeergebied een belangrijke rol speelt.