Gemeentegrenzen in Nederland

Abstract

Gemeenten vormen een belangrijke pijler in de structuur van de overheid in Nederland. Hun invloed beperkt zich uiteraard tot het eigen grondgebied, en daarvoor is het nodig dat de gemeentegrenzen goed bekend zijn. Er bestaat in Nederland echter geen offici registratie van gemeentegrenzen. Het Kadaster heeft weliswaar deze grenzen op kaart staan, maar dat is min of meer een bijproduct van de kadastrale perceelsregistratie. Veel meetgegegevens ontbreken en de registratie op de kaarten is niet altijd geometrisch betrouwbaar. Voorts is er nog de Topografische Dienst die zelfstandig een registratie van gemeentegrenzen bijhoudt, en die "zo blijkt uit een eerder onderzoek in de periode 1997-1999" ruim 2300 verschillen kent met de registratie van het Kadaster. Voor gebruikers van beide datasets is dit verwarrend. Ook worden er in wetten en besluiten van tijd tot tijd fouten gemaakt, die ad hoc ambtelijk worden opgelost; regels hiervoor zijn er niet. In de afgelopen twee eeuwen zijn er heel veel verschillende methoden gebruikt om gemeentegrenzen mee te beschrijven; uit een analyse en toetsing blijkt dat de meeste ervan niet geschikt zijn voor dit doel. In de laatste jaren is er rond de registratie van gemeentegrenzen veel veranderd op het gebied van meettechnieken (GPS, GIS), wet- en regelgeving (wet-Arhi) en de informatievoorziening van de overheid (basisregistraties). In de dissertatie wordt voorgesteld om de registratie van gemeentegrenzen af te scheiden van de kadastrale percelenregistratie en onder te brengen in een basisregistratie gebieden, om daarmee waarborgen te cren voor de gegevens zelf en voor de bijhoudingsprocedures ervan. Voorts wordt voorgesteld om de grensbeschrijvingen met kadastrale perceelskenmerken niet meer toe te passen maar nieuwe grenzen te beschrijven met conaten. Die laatste zijn immers absoluut en daarmee niet onderhevig aan invloeden van de interne bedrijfsprocessen van het Kadaster. Bovendien kunnen alle belanghebbenden conaten gebruiken in hun GIS en met behulp van GPS, waardoor men niet meer afhankelijk is van specifieke kadastrale en landmeetkundige technieken.