Op weg naar Schiphol

Abstract

De nationale luchthaven Schiphol maakt een voor buitenstaanders onverwacht snelle groei door. De aan de groei gestelde (politieke) grenzen worden binnen afzienbare tijd bereikt, terwijl er een (nog) veel groter groeipotentieel ligt, met name omdat vliegen populairder lijkt dan ooit. Daarnaast is de grond op en rond de luchthaven zeer gewild bij projectontwikkelaars, alleen al gezien de zichtbare ruimtelijke expansie. Door het groeitempo van de luchthaven, maar ook van de regio waarvan zij deel uitmaakt, staat de ontsluitende infrastructuur onder zware druk. Toch wil de overheid dat Schiphol zich ontwikkelt tot een volwaardige mainport, om daarmee een goed vestigingsklimaat te realiseren, dat een grote aantrekkingskracht heeft op (multi)nationale bedrijven. Het versterken van de positie van de mainports Schiphol en de Rotterdamse haven wordt uitdrukkelijk genoemd als cruciaal instrument ter versterking van de internationale concurrentiepositie van Nederland. Dit is onder andere vertaald in de doelstelling om Schiphol in de top-5 van Europese luchthavens te houden. De gedachte die daaraan ten grondslag ligt, is dat een goed vestigingsklimaat bedrijven aantrekt en zo werkgelegenheid oplevert. Naast een gezond vestigingsklimaat is een ander belangrijk sturend aspect voor het worden van een mainport, een goede ontsluiting. Met andere woorden, Schiphol moet om mainport te kunnen zijn, een van de best bereikbare plekken van Nederland en misschien wel van Europa zijn. In deze studie wordt onderzocht hoe het gesteld is met de bereikbaarheid van Schiphol en wat het vergt aan weginfrastructuur, OVen (flankerend) beleid, om de bereikbaarheid van de luchthaven nu en in de toekomst te kunnen garanderen. Mainportontwikkeling... Wanneer we kijken naar grote mainport luchthavens in het buitenland, zoals de vliegvelden van Osaka, Chicago en Parijs, dan valt op dat deze behalve aan strikt luchthaven- en logistiek gebonden activiteiten, veel aandacht besteden aan het creëren van hoogwaardige kantoorlocaties en handelscentra. Daarnaast wordt ook veel aandacht besteed aan winkelgelegenheden, congrescentra, hotels en andere recreatieve voorzieningen. Ook op Schiphol is men ervan doordrongen dat een luchthaven met slechts core-business weinig overlevingskans heeft. Er wordt dan ook zowel door particulieren als door de overheid veel moeite gedaan om bedrijven te interesseren. De overheid steunt dus het idee om Schiphol tot mainport te ontwikkelen. Er moet dan echter wel een duidelijke visie zijn, op de toekomstige ruimtelijke structuur en de infrastructurele ondersteuning, om deze ontwikkeling vorm te kunnen geven. De inrichting en het infrastructurele skelet van het terrein hebben een soort kip-ei verhouding; ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. In samenhang met het aandragen van een verkeerskundige oplossing, moet een plan worden ontwikkeld voor de ruimtelijke indeling, waarbij zones worden aangegeven waarin een bepaalde activiteit plaats moet gaan vinden.