De Voordelta; een watersysteem verandert

Abstract

Het ondiepe zeegebied voor de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden - de Voordelta - wordt, in tegenstelling tot het zeegebied voor de Hollandse kust, gekenmerkt door een grillig stelsel van geulen en banken. De Voordelta is de laatste decennia sterk aan het veranderen. Belangrijkste oorzaak vormt de uitvoering van het Deltaplan: de afsluiting van het Haringvliet en de Grevelingen in 1970 en 1971, en de voltooiing van de Oosterscheldewerken in 1987. De hierdoor veranderde getijstroming heeft een sterke gedaanteverwisseling in gang gezet van het onderwaterlandschap in het gebied. Voor de kust van Voorne, Goeree en Schouwen zijn sinds de afsluiting van de zeearmen, grote zandbanken ontstaan en zijn sommige diepe getijdegeulen tot meer dan de helft opgevuld. Door getij en golven is hier sinds 1970 ongeveer 100 miljoen m3 sediment afgezet. Dit is weinig in vergelijking met de totaal te verwachten sedimentverplaatsing. Toch zouden hier al ca. 1 miljoen flinke vrachtwagens voor nodig zijn geweest. De meest in het oog lopende veranderingen op de Voordelta hebben voor het moment weliswaar betrekking op het onderwaterlandschap, maar blijven daartoe niet beperkt. Ze hebben gevolgen voor het gehele watersysteem. De veranderingen in de waterbeweging beïnvloeden de verspreiding van Rijnwater en daarmee de wateren waterbodemkwanteit in het gebied. De aanpassingen van het onderwaterlandschap leiden tot veranderingen in de samenstelling van het bodemsediment. Het veelsoortig plantaardig en dierlijk leven, dat voorkomt op en in de bodem en het water van het kustgebied, moet zich aan al deze veranderingen in de leefomgeving aanpassen.