Beheer van geboorde tunnels

Abstract

Boortunnels en het ondergronds bouwen in het algemeen, mogen zich in Nederland de laatste jaren verheugen in een grote belangstelling. In ons land, waarin naast groeiende personen- en goederenstromen een verschuiving in de leefbaarheidnorm zichtbaar is, wordt bij het oplossen van knelpunten steeds vaker overwogen om infrastructuur ondergronds aan te leggen. Boortunnels vormen hiervoor een interessante mogelijkheid, omdat boren een omgevingsvriendelijke constructiemethode is, die minimale bouwoverlast veroorzaakt en relatief geringe invloed heeft op het milieu en op de aanwezige bebouwing. De geboorde tunnelmethode, voor tunnels met een diameter groter dan vijf meter, is niet eerder in Nederland toegepast. De Tweede Heinenoord-tunnel te Barendrecht is de eerste geboorde tunnel. Studies hieromtrent zijn met name gericht op de besturing en uitvoering van het aanlegproces. Het beheer van geboorde tunnels en andere civiel-technische constructies in de gebruiksfase is onderbelicht. Hogere eisen aan de beschikbaarheid en het toegenomen verkeersaanbod door de economische groei van de laatste decennia vergroten het belang van goed beheer. De grootste beheerder van infrastructuur in Nederland is Rijkswaterstaat. Doel en opzet van het onderzoek: Een strategie is opgesteld met als doel de kosten van beheer te minimaliseren tijdens de totale levensduur van de geboorde tunnel. Daartoe is een inventarisatie gemaakt van de beheertheorie en zijn de verouderingsprocessen beschreven die gelden voor civieltechnische constructies. Met het vaststellen van het ruimtelijk, functioneel en constructief ontwerp zijn de aanlegkosten opgesteld. Er is vervolgens een systematisch onderzoek opgezet naar de componenten van de tunnelwand van de tweede Heinenoordtunnel, de bedreigingen, het schadeproces en de beheerwerkzaamheden. Een begroting is opgezet van de beheerkosten gedurende de technische levensduur van de tunnel. Tot slot is de beheerorganisatie belicht. Beheertheorie: Beheer waarborgt de betrouwbaarheid, de bruikbaarheid, de duurzaamheid en presenteerbaarheid van de constructie. De technische levensduur, vastgesteld in de ontwerpfase, wordt gehaald of verlengd. Beheer bestaat uit inspectie-, onderhoud-, exploitatie- en renovatiewerkzaamheden. Het huidig beheer in de praktijk is niet gebaseerd op een expliciet geformuleerde theorie. In de toekomst dient gedurende de ontwerp-, aanleg-, uitvoerings- en gebruiksfase van de constructie gebruik te worden gemaakt van een op theorie geformuleerde beheermethodiek. De kosten van beheer van constructie, component en onderdeel worden teruggerekend naar het aanlegjaar met de netto contante waardemethode, zodat verschillende beheerscenario's met elkaar vergeleken kunnen worden.