Waterkracht uit het Julianakanaal

Abstract

In dit rapport is een onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van het opwekken van energie met waterkracht in de omgeving van het Julianakanaal en de Grensmaas (Zuid-Limburg). Het Julianakanaal is een scheepvaartkanaal dat water onttrekt aan de Maas benedenstrooms van Maastricht. Het huidige debiet door het Julianakanaal, ter grootte van 15 m3/s, wordt gebruikt voor het schutten van schepen b ij de sluizencomplexen bij Born en Maasbracht. Het gebruikte schutwater stroomt b i j Maasbracht weer naar de Maas. Op veel plaatsen bestaat een aanzienlijk verschil in waterniveau tussen het Julianakanaal en de Grensmaas. In het Julianakanaal zelf is een verschil in waterniveau aanwezig bij de sluizencomplexen van Born en Maasbracht. Het doel van dit onderzoek is het bepalen van een geschikte lokatie voor een waterkrachtcentrale, het bepalen van het vermogen van deze centrale en het maken van een globaal ontwerp van de benodigde kunstwerken. Om in het Julianakanaal energie te kunnen winnen met behulp van een waterkrachtcentrale zal een groter debiet door het kanaal moeten worden geleid. Het toelaatbaar debiet wordt beperkt door de problemen die veroorzaakt worden door een verandering van de waterstanden in het Julianakanaal en de Maas. Door de toename van het verhang ontstaat een groter verval en daardoor verandert de waterstand. Na afweging van de verschillende belangen is bepaald dat het toelaatbaar debiet door het Julianakanaal 45 m3/s is. Het debiet door de sluizencomplexen bij Born en Maasbracht is gemiddeld over de week 15 m3/s, zodat gemiddeld 30 m3/s beschikbaar is voor de waterkrachtcentrale. Er zijn zes veelbelovend lijkende alternatieven gekozen en deze zes alternatieven zijn beoordeeld op een aantal criteria. Vijf alternatieven maken gebruik van een niveauverschil tussen de waterstand in het Julianakanaal en de Maas. De waterkrachtcentrale onttrekt water aan het Julianakanaal en laat het water weer af op de Maas. Eén van de zes alternatieven maakt echter gebruik van het niveauverschil bij het sluizencomplex Born. Door de waterkrachtcentrale wordt bovenstrooms van het sluizencomplex water onttrokken aan het Julianakanaal en dit water stroomt benedenstrooms van het sluizencomplex weer naar het Julianakanaal. De criteria waarop de alternatieven zijn beoordeeld zijn: energie-opbrengst, variatie in valhoogte, invloed op de scheepvaart, ruimtegebruik en combinatiemogelijkheden. De waterkrachtcentrale bij Maasbracht is het meest geschikte alternatief. Door de waterkrachtcentrale wordt bovenstrooms van het sluizencomplex Maasbracht water onttrokken aan het Julianakanaal. Het water stroomt door de waterkrachtcentrale uit in een grindplas en via deze grindplas naar de Maas. De jaarlijkse energie-opbrengst van de waterkrachtcentrale is 21,6 GWh.