Nederland

Abstract

Toen Nederland in 2009 in een eerste van drie recessies belandde, konden volgens de in 2012 aangetreden VVD-PvdA regering bezuinigingen niet uitblijven, omdat overheidstekorten en overheidsschulden opliepen en onder meer niet meer voldeden aan de eisen van de stabiele muntunie in Europa. Nederland voerde omvangrijke bezuinigingen door waarbij het systeem van sociale zekerheid werd hervormd. Er kwam een sterkere nadruk te liggen op het stimuleren van werken en het moeilijker maken van de toegang tot zorgvoorzieningen mede door het aanscherpen van de voorwaarden. Met de recessies van 2012 en 2013 ook achter de rug, zijn in de praktijk de aantallen uitkeringsontvangers toegenomen en is ook de armoede gestegen. Het aantal mensen dat moeite heeft om de eindjes aan elkaar te knopen (betalingsachterstanden, schuldtoename) stijgt. In Rotterdam, de stad die de gemeentelijke armoedelijst aanvoert, moet 17,2% van de huishoudens met een laag inkomen rondkomen, en zes procent had tenminste vier jaar achtereen een laag inkomen.
Dit onderzoek verwoordt de ervaringen van tien Rotterdammers die in een financieel kwetsbare positie leven. Deze participanten deelden hun ervaringen in drie groepssessies en twee diepte-onterviews. Aangenomen mag worden dat deze - in de context van bezuinigingen die in Nederland in den brede zijn doorgevoerd met als gevolg een toename van financiële problemen en armoede - een inkijk geven in de positie van financieel kwetsbare huishoudens, niet alleen in Rotterdam, maar ook meer algemeen in Nederland.
Als analysekader gebruiken we de capability benadering, mede op basis van algemeen aanvaarde mensenrechten die de belangrijkste criteria van welzijn en goed leven uitdrukken. Capabilities geven de mogelijkheden of vrijheden van mensen weer om te kiezen voor een bepaald leven rekening houdend met de beschikbare middelen, de vaardigheden en de sociale normen en instituties.