Overstappen en onbetrouwbaarheid in het OV

Abstract

Overstappen heeft een grote invloed op de (on)betrouwbaarheid van het OV, een belangrijk kwaliteitsaspect voor veel reizigers. In eerdere studies wordt de impact van onbetrouwbaarheid van overstappen op de totale reistijd voor meerdere overstaprichtingen niet expliciet meegenomen. In deze studie presenteren we onderzoek naar synchronisatie van overstappen en de impact hiervan op betrouwbaarheid vanuit een reizigersperspectief. Reizigersbetrouwbaarheid is geanalyseerd voor een overstaplocatie tussen trein en tram, geëxploiteerd door twee verschillende vervoerders. We hebben een methode ontwikkeld om twee op de reiziger gerichte betrouwbaarheidsindicatoren te kwantificeren: extra reistijd ten opzichte van de dienstregeling, en benodigde buffertijd als maat voor spreiding. Door de beschikbaarheid van voertuiglocatie (NDOV) data en anonieme OV Chipkaartdata is het mogelijk om de betrouwbaarheid van een overstaplocatie, of van een OV netwerk als geheel, op netwerkniveau te kwantificeren. Vijf belangrijke variabelen zijn geïdentificeerd die betrouwbaarheid van een overstap kunnen beïnvloeden: de geplande overstaptijd, de verdeling van de werkelijke aankomst- en vertrektijden van de lijnen bij de overstaplocatie, frequentie van OV lijnen, overstap-looptijd, en het reizigersvolume. Voor zowel een hypothetisch OV netwerk, als voor een werkelijk OV netwerk, is aangetoond dat het verschuiven van de overstaptijd om één specifieke overstap te optimaliseren, effect heeft op de overstaptijd en betrouwbaarheid van andere overstappen. Deze methodiek geeft kwantitatief inzicht in deze trade-offs om uiteindelijk een optimum te vinden voor alle overstappen en reizigers samen. Dit kan worden meegenomen in maatschappelijke kosten-baten analyses. Met deze methodiek kunnen zowel de totale betrouwbaarheidsbaten, als de baten voor een specifieke groep reizigers, geïdentificeerd worden als gevolg van een bepaalde betrouwbaarheidsmaatregel.