Westerdokseiland Amsterdam

Abstract

Het Westerdokseiland ligt in Amsterdam, ingeklemd tussen het Westerdok en het IJ. Het gebied wordt grotendeels in beslag genomen door een dijklichaam met daarop een in onbruik geraakt rangeerterrein van de NS. Aan de IJ-zijde bevinden zich enkele bedrijfjes, waaronder de voormalige Y-markt en een drijvende parkeergarage. Als uitgangspunt voor het programma heb ik de startnotitie Westerdokseiland genomen. In deze startnotitie gaat men uit van de ontwikkeling van de zgn. IJ-weg. Dit is een vierbaans stadsweg die de ring en het centrum moet kortsluiten. Verder gaat men uit van de ontwikkeling van de IJ-rail, een metro-ringlijn. Het gebied zal voornamelijk een woonfunctie krijgen. Plan: Het woningbouwprogramma is in twee delen gesplitst: een gedeelte gestapelde bouw aan de rand van het water, in het verlengde van de graansilo en een verdiepingshoge plaat van patiowoningen op het dijklichaam. Het doel van dit plan is het gebied op maaiveldniveau zo veel mogelijk open te houden. Dit maaiveldniveau wordt gedeeltelijk boven de weg aan de IJ-zijde opgetild zodat deze geen barri vormt voor het erachter gelegen woongebied. Om vrij zicht te houden op de horizon wordt aan de ene kant het blok opgelicht boven het maaiveld, terwijl aan de andere kant de patiowoningen in het maaiveld worden verzonken. Onder het maaiveld bevinden zich verder een 2-lagige parkeergarage en een supermarkt. De metro is vanwege het attractieve uitzicht gedeeltelijk bovengronds. Het is een rollercoaster; de stad is een pretpark. De rail slingert vanaf het centraal station met een bocht dwars door de balk: op de intersectie bevindt zich een station. Hij vervolgt zijn weg met een sierlijke kromming om in het IJ een tunnelbak in te duiken. De patiowoningen: de opzet is hier een plaat aaneengeschakelde woningen gelegen op het dijklichaam die aan de IJ-zijde aansluit op het nieuwe maaiveld. Een grid verdeelt het veld in privedeeltes. Elke eenheid is bereikbaar vanuit de onderliggende parkeergarage en vanaf steigers die eroverheen liggen. De tussenliggende woonlaag kan hierdoor een continu veld vormen. Elke eenheid wordt georganiseerd door de plaatsing van een uitzichttoren met daarin een concentratie van functies. Het accent ligt binnen deze woningen op het introverte. Een woning in de stad met een relatief grote privuitenruimte. De plaat wordt slechts doorsneden door een aantal corridors die het maaiveld met het Westerdok verbinden. Het woningblok: de basis voor het woningblok is een homogene betonstructuur binnen een stalen huid. Tussen de kern en de huid bevindt zich een tussenzone met buitenruimtes. De betonnen kern en de huid worden op een aantal plaatsen opengesneden. Deze snedes delen het volume op en geven op verschillende wijze identiteit aan het eronder gelegen maaiveld. Op deze plaatsen komt het binnenste, de kern van de balk, te voorschijn. Door het gebouw op te tillen wordt een extra gevel zichtbaar. Deze vormt samen met de zijgevels en het dak een continu geheel; de stalen huid die als een koker het gehele gebouw omvat. De woningen in het uitgewerkte deel worden bereikt door een binnen-/bovenstraat. Het midden van het gebouwdeel wordt opengebroken door vides die ruimte maken voor de liften, en door kleinere vides die licht in het hart van de woning brengen. De neutrale tunnelstructuur die zich aan beide zijden richt op het uitzicht, wordt ingedeeld door het plaatsen van een aantal doosjes met keuken/natte cel/toilet. Binnen de stalen roostergevel zijn banen aangebracht waarbinnen de roosters te openen zijn. Hierdoor ontstaat in de gevel een steeds wisselend patroon van open en gesloten delen. Door het gebied op bovenstaande wijze in te delen, wordt optimaal gebruik gemaakt van de prachtige omgeving aan het IJ. Eveneens wordt het gebied door een dynamische interpretatie van de infrastructuur een onderdeel van Amsterdam als metropool.