Cultuuroevers

Abstract

De natuurvriendelijke oevers is een vertrouwd begrip in de Nederlandse waterwereld. Vanaf begin jaren 90 heeft het de Nederlandse wateren voetje voor voetje veroverd. Waar wat ruimte, geld en enthousiasme is, zijn harde oevers voorzien of vervangen door oeverbegroeiingen. En sinds de Kaderrichtlijn Water echt handen en voeten kreeg, is de natuurvriendelijke oever populairder dan ooit. De komende jaren zijn er flinke lengtes aan natuurvriendelijke oevers, beekherstel en ecologische verbindingszones langs waterlopen gepland. Een goede ontwikkeling. Maar toch knaagt er iets. De oevers die de natuur moeten helpen, zien er vaak hetzelfde uit. Waarom lijken de oevers in Groningen zo op die in Zeeland en Utrecht? De voorbeeldprofielen uit de verschillende handleidingen en brochures worden wel erg netjes overgenomen. Of komt dit door het onderhoudsmaterieel van de waterbeheerders die de hellingshoek en breedte van de natuurvriendelijke oevers lijken te bepalen? Deze vragen waren de aanleiding om op zoek te gaan naar een manier van kijken en werken om gebiedseigen kenmerken betrekken in het oeverontwerp. Cultuurhistorie is een belangrijke wegwijzer gebleken bij onze zoektocht. Met Landschapsbeheer Nederland (LBN) en Tauw als trekkers en financiers en gesubsidieerd door het Stimuleringsfonds voor Architectuur (Regeling Projectsubsidies Belvedere), LBN en Tauw werd een start gemaakt. Zes provinciale organisaties Landschapsbeheer, zes waterschappen (zie bijlage 2) en landschapsbureau GrondRR haakten aan en werkten samen aan het project Cultuuroevers. Aan de hand van een visie en stappenplan voor cultuuroevers is in zes provincies een ontwerpatelier gehouden, waarbij de oevers van een regionaal water centraal stonden. De ervaringen hebben de visie en het stappenplan verder geholpen tot het rapport dat nu voor u ligt. Het rapport is geschreven voor medewerkers van waterschappen, gemeenten, advies- en ontwerpbureaus en natuur- en landschapsorganisaties.