Begroeiing van Asfaltbekledingen

Abstract

Tot circa twintig jaar geleden werd er alles aan gedaan om begroeiing van "harde" dijkbekledingen tegen te gaan. Daar is nu verandering in gekomen. Tegenwoordig wordt natuurvriendelijkheid, en daarmee de mogelijke begroeibaarheid van "harde" dijkbekledingen, meegenomen als criterium voor aanleg en onderhoud van waterkeringen. Er is nog weinig bekend over de begroeiing op "harde" dijkbekledingsmaterialen zoals, natuursteen, beton en asfalt. Deze studie richt zich specifiek op bekledingen waar asfalt is toegepast: asfaltbeton, basalton, open steenasfalt en zandasfalt. Een inventariserend literatuuronderzoek is verricht naar de begroeiingsmogelijkheden. Daarnaast zijn een aantal veldwaarnemingen op locaties op zee- en rivierdijken en kanaaloevers uitgevoerd. Begroeiing van asfaltbekledingen is afhankelijk van locatie- en constructiegebonden factoren. Locatiegebonden factoren zoals expositie, aanwezigheid van voorland, mate en aard van sedimentatie, belasting, aanwezigheid van zaadbronnen en depositie van veek, zijn vooral bepalend voor de aard en type van de begroeiing. Constructiegebonden factoren zoals ruwheid en watervasthoudend vermogen van het materiaal, hoeveelheid spleten en holle ruimten bepalen vooral of er begroeiing mogelijk is. Voor de begroeiing van algen en wieren in de getijdezone zijn ruwheid en watervasthoudend vermogen van het materiaal van belang voor de aanhechting, voor de fauna in deze zone spelen de aanwezigheid van holle ruimten en spleten een rol voor het verkrijgen van specifieke habitat eigenschappen. In de zone hierboven, en in het rivieren gebied zijn voor de begroeiing van hogere planten de aanwezigheid en verdeling over het oppervlak van holten en spleten, en het contact met de ondergrond bepalend. Mits de locatiegebonden factoren gunstig zijn, kunnen in de getijdezone breuksteen met gietasfait penetratie en open steenasfaltbekledingen begroeid raken met algen en wieren (asfaltbeton en zandasfalt komen in deze zone niet voor). In de zone boven gemiddeld hoog water, en in het rivierengebied biedt open steenasfalt de beste begroeiingsmogelijkheden, vooral op plekken met een lage belasting. Er is dan weinig verschil met andere materialen zoals bijvoorbeeld betonzuilen.