Landschappelijke authenticiteit

Abstract

Landschappelijke authenticiteit heeft te maken met ruimtelijke kwaliteit en identiteit. Hierbij spelen oriëntatie in tijd en ruimte een rol, maar ook schoonheid, (multi)functionaliteit, ecologische variatie en samenhang. De verscheidenheid aan verbanden en interactie tussen deze aspecten maakt landschappelijke authenticiteit een complexe zaak. In deze bijdrage wordt betoogd dat wij landschappelijke authenticiteit kunnen begrijpen door het landschap in samenhang te bekijken: als levend systeem, geschiedenis en ruimtelijke beleving. Het landschap verandert altijd, zelfs zonder menselijke tussenkomst.

Leesbaarheid van het landschap is een belangrijke factor voor de waarneming en waardering ervan. De rol van tijd is evident en wordt gekenmerkt door een selectief en incrementeel proces waarbij sommige structuren blijven en worden aangepast en andere plaatsmaken voor nieuwe. Landschappelijke authenticiteit heeft niets te maken met het fixeren van het landschap zoals het is; een landschap kan niet onveranderd behouden blijven, daar het zelf het resultaat is van continue transformatie. Het begrijpen van de ontwikkeling van het landschap is dus evenzo belangrijk als het zichtbare resultaat.

Landscape authenticity relates to spatial quality and identity. Orientation in time and space are relevant, as are beauty, (multi)functionality, ecological variation and coherence. Owing to the diversity of connections and interactions between these aspects, landscape authenticity is a complex matter. This article contends that landscape authenticity can be understood by looking at the landscape as an integrated whole: as a living system, as history and as spatial experience. The landscape changes even without human intervention. The legibility of the landscape is crucial to how it is perceived and valued. The role of time is obvious and is characterized by a selective and incremental process whereby some structures endure and are adapted, while others make way for new structures. Landscape authenticity is not about fossilizing the landscape: a landscape cannot be preserved unchanged given that it is itself the outcome of continuous transformation. Understanding the evolution of the landscape is therefore just as important as the visible result.