Bij de aanleg van de Noord/Zuid lijn in Amsterdam moet in de binnenstad een deel van het tracé worden gerealiseerd met behulp van de tunnelboormethode. Gezien de grondverplaatsingen en grondontspanning veroorzaakt door volumeverlies in en consolidatie van de grond tijdens het tunnelboorproces, worden problemen verwacht met betrekking tot (ongelijkmatige) zettingen van bebouwing. Gezien het feit dat paalfunderingen in Amsterdam veelvuldig langs het tracé wordt aangetroffen, moeten mitigerende maatregelen erop gericht zijn het draagvermogen van deze paalfundering te beschermen. Na het geven van algemene informatie betreffende het project Noord/Zuidlijn, de bodemgesteldheid in Amsterdam en enige aspecten van het boren van tunnels zowel in het algemeen als in Amsterdam, wordt een overzicht gegeven van de mogelijke mitigerende maatregelen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen: - het geheel of gedeeltelijk ondervangen van bestaande bebouwing, hetzij onder die bebouwing, hetzij via een constructie die gedeeltelijk daarnaast is gelegen; - grondverbetering via: * het kunstmatig bevriezen van de grond, als tijdelijke versteviging; * het injecteren (van chemicaliën) in de grond, als permanente versteviging; * het verdichten van grond (op paalpuntniveau), ter verhoging van de draagkracht; - het aanbrengen van een schermconstructle (dam-, combi-, diep, grout-wand). Bovendien wordt het gebruik van hoogwaardige monitoring system en beschouwd, die in combinatie met de bovenstaande methoden een op de omstandigheden toegesneden oplossing voor de zettingen kunnen vormen. De mitigerende maatregelen zijn zoveel mogelijk uiteengezet aan de hand van onder andere de volgende aspecten: doel, toepasbaarheid, eigenschappen van de toegepaste materialen, uitvoering, kosten, effectiviteit, voor- en nadelen en toepasbaarheid bij boortunnels. Aan de hand van de uiteenzetting van cases worden de praktische mogelijkheden van de verschillende methoden bekeken. De cases leveren vaak ook interessante combinaties van methoden op. Na het geven van het overzicht van mitigerende maatregelen is getracht te bepalen welke maatregelen voor universele toepassing geschikt zijn,waarbij al snel blijkt dat geschiktheid in hoge mate afhankelijk is van de situatie waarin de maatregel moet worden toegepast.