In dit artikel trekken wij lessen uit de opzet en contractuele en relationele sturing van een integrale gebiedstransformatie. We onderzochten of en hoe er bij de aanpak van een dergelijke grote maatschappelijke uitdaging (‘grand challenge’) in de gebouwde omgeving rekening gehouden wordt met complexiteit en onzekerheid. Ons onderzoek toont het belang aan van een integrale programmatische aanpak, waarin verschillende beleidsvraagstukken, actoren en middelen worden samengebracht om gemeenschappelijke doelstellingen te behalen. Om meer waardecreatie te realiseren moet de aanpak de complexiteit van de opgave onderkennen. Daarvoor zijn gezamenlijke visievorming tussen partners, aandacht voor verschillende waarden en belangen, en overkoepelende sturing op deelinspanningen noodzakelijk. Onder financiële druk kan gemakkelijk de behoefte ontstaan om complexiteit te reduceren, en meer controle en beheersing te introduceren door te focussen op individuele deelprojecten via strikt contractuele sturing. Dat dient echter het gezamenlijke doel niet. Naast contractuele sturing is voor succes relationele flexibiliteit nodig om onzekere omstandigheden in de toekomst het hoofd te kunnen bieden. Publieke opdrachtgevers moeten meer aandacht hebben voor sturing op samenhang en integraliteit, het onderlinge vertrouwen tussen partners, het gezamenlijk oplossen van problemen en conflictmanagement.@en

Purpose-oriented collaborative networks are a potential effective inter-organisational form to define and implement solutions for grand challenges in the construction industry. The governance of such networks must be designed ex-ante and adapted over time by considering the nature of grand challenges around which they are set up. Currently, there is limited understanding of the governance requirements resulting from different analytical dimensions of grand challenges. This study identifies these requirements through a review of grand challenge, wicked problem, and network governance literature. Based on the examination of three grand challenge characteristics (i.e., dynamic complexity, knowledge uncertainty and conflict), we present an overview of requirements across five governance dimensions (i.e., goalsetting, capability building, coordination, roles and decision-making, and monitoring and evaluation). This overview can be used to: (i) guide the formation and implementation of collaborative networks; (ii) explore to what extent the governance structure and processes of existing networks are organised from a problem-based perspective.@en